Friday, October 11, 2024

BUUGA DHALAN DOORIS ( Q:3AAD )

 Inta ka dib aan wax yar ku tusiyo abtirsiga soomaalida si aad u fahantid asalka soomaalida.

Dhamaanteen waxa aynu nahay awlaadii nabi aadam ka sukaw 

waxaynu ku abtirsana 4tii wiil ee nabi nuux (cs).

Soomaalida asal ahaan waxa ay u kala baxaan 2 qabiil,

laakiin dusha sare ka ah hal qabiil, oo dhamaantood waxa ay ku 

wada abtirsadaan hal hooyo iyo hal aabe ,2da beelood ee ay u 

kala baxaan soomaalidu : 

DIRR
FIRR

Labadan kor ku xusan waxa la isku dhaha ilma ( TIIRRI )

Ilma tiirri waxa ay ka sii yihiin ilma nagashe ilma guulle ilma 

naf karre ilma karre ilma barbar ilma xaam ilma nuux (cs).

Maanta Tiirri waxa ku abtirsada somalida iyo rendile.

Naf karre waxa ay walaalo yihiin Dul karre, Dul karre waxa ku 

abtirsada dadka masar daga ee la dhaho faraciinta, kuwa daga 

nayjar iyo chad ee la dhaho quraniyada, kuwo daga sudan.

Reer barbar waxa ay ahaayeen saddex qoys midi waa ilma karre 

balse labada kale waxa ay ku dhex milmeen carabta iyo hindida.

hadda waxa aan kuu tiriyay abtirsiga asalka somalida afartii 

awlaadii nabi nuux waxa aan galna wiilkii la dhihi jiray xaam 

waxa aan walaalo nahay kuush.

Kuush waa ninka ay ku abtir sadaan xabashida, beejada, 

luubiyiinta.

Xaam binu nuux wuxu dhalay afar wiil oo kala ah : 

Kuush
misrayim
BAR BAR / phut
kanaan

waxa ay ku wada bar baareen dhulka maanta loo yaqaan yaman gaar 

ahaan meesha maanta loo yaqaano gacanka cadan ama gacanka 

barbara waxa ay ahaan jirtay wabi, marka ay mudo halka lagu wada 

noola ayaa waxa meeshi ka guuray qoyskii reer kuush waxa ayna ka 

talaabeen wabigii iyagoo u hayaamay halkaas iyo wabiga niil,

meeshii waxa ku soo hadhay reer barbar iyaguna marka ay mudo 

daganaayeen ayay u kala hayaameen wabigii cidhifkiisa galbeed oo 

maanta loo yaqaano somaliya.

Reer kuush waxa ay samaysteen boqortooyo wayn oo ay ku 

midaysan yihiin reer kuush oo dhan,

markaasna reer barbar waxa ay iyaguna dhisteen boqortooyo,

balse waxa dagaalo soo qaaday reer kuush iyagoo ku soo duulay reer 

barbar.

Xilligaas reer barbar waxa ay u kala qaybsanaayeen laba qaybood 

qaybta cidhifka bari ee wabiga iyo cidhifka galbeed.

Reer kuush waxa la dagaalamay qaybtii galbeed balse waa laga 

awood batay.

Muddo ka dib waxa isa soo abaabulay reer barbar waxa ay 

samaysteen boqortooyo taas oo loo bixiyay PUNT.

Halkaas ayay reer bar bar ka bilaabeen nolol dheer iyo taariikh aan 

dunida horay u soo marin illa maantana jirta.

Astaantoodu waa dagaal, ilbaxnimadoodu waa ganacsi, meel walba 

oo ay aduunka ka joogaan way ka muuqdaan waa dad quruxda iyo 

nadaafada ku caan baxay.

No comments:

Post a Comment

BUUGA DHALAN DOORIS ( Q: 10aad )

  SHEEKADII LABADII NIN EE DOONTA KU YIMID Soomaalida dhexdooda waxa caan ka ah laba nin oo doon ku yimid oo   la   kala odhan jiray DAAROO...